Ocieplenie budynku – koszty, rozwiązania

Ocieplenie domu wydaje się oczywistością, kiedy myślimy o nowych budynkach. Faktem jest, że można ocieplić już istniejące dom, a tym samym poprawić swoje warunki mieszkaniowe i jednocześnie zmniejszyć wydatki np. na energię. Co istotne, ocieplenie możemy wykonać praktycznie w każdym sezonie – warunkiem jest tu dobór właściwej metody ociepleniowej. Jedną z pierwszych decyzji przy ocieplaniu domu jest to, jakim materiałem będziemy go ocieplać. Do wyboru mamy m.in. styropian, styrodur i wełnę mineralną.

Styropian jest najczęściej spotykanym materiałem izolacyjnym [1]. Wynika to z jego uniwersalności, ponieważ możemy nim ocieplić wszystkie elementy domu. Na jego korzyść przemawia również prosty montaż, który nie wymaga dużego doświadczenia. Styropian, czyli polistyren ekspandowany (EPS), powstaje w procesie spienienia granulek polistyrenu. Składa się w 2% z polistyrenu, a resztę stanowi powietrze.

Dostępne są różne wymiary płyt styropianu o różnej grubości i w rozmaitych kolorach. Najpopularniejszy jest styropian biały, chociaż wypiera go styropian szary, czyli grafitowy [10][11]. Kolor styropianu ma znaczenie – wiąże się z najważniejszym parametrem, czyli współczynnikiem przewodzenia ciepła (λ). W skrócie: im niższy jest współczynnik lambda, tym lepszą izolację zapewni nam dany materiał. Do domów energooszczędnych zaleca się styropian z wartością λ nie wyższą niż 0,040 W/(mK), a taką właśnie wyróżnia się styropian szary. Wciąż jednak standardem jest ocieplanie styropianem białym o grubości od 12 do 15 cm, a w budownictwie energooszczędnym i pasywnym – grubszymi płytami (nawet do 20 cm).

Styrodur składa się ze spienionego polistyrenu, inną jego nazwą jest polistyren ekstrudowany (XPS). Ma specyficzną, bardzo ścisłą strukturę z niewielkimi komórkami, przez co wykazuje wysokie właściwości termiczne. Przez to też uważany jest za bardziej skuteczny w ocieplaniu budynku niż wełna lub styropian. Ma również gładką powierzchnię zewnętrzną, co ułatwia tynkowanie.

Jeśli chodzi o współczynnik przewodzenia ciepła dla styroduru, to lambda wynosi ok. 0,030 – 0,034 W/(mK) w zależności od rodzaju płyty XPS. Styrodur zaleca się stosować wszędzie tam, gdzie budynek narażony jest na działanie niskich temperatur i trudnych warunków atmosferycznych. Jest materiałem wykorzystywanym najczęściej do ocieplania ścian fundamentowych i piwnicznych, płaskich dachów oraz podłóg niebezpośrednio na gruncie. Ze względu na swoje własności sprawdza się również w pomieszczeniach o dużej wilgotności.

Wełna mineralna, podobnie jak styropian, jest uniwersalnym materiałem ociepleniowym. Możemy nią ocieplić praktycznie wszystkie części budynku, jednak najczęściej wełnę mineralną stosuje się ją na ścianach zewnętrznych i poddaszach (tu jest bezkonkurencyjnym izolatorem dachów skośnych). Z powodzeniem może być wykorzystywana do ocieplania przegród zewnętrznych, jak i wypełniania przestrzeni np. w stalowych konstrukcjach.

Współczynnik przewodzenia ciepła dla wełny jest porównywalny z najlepszymi rodzajami styropianów. To sprawia, że wełna jest jednym z lepszych izolatorów. Obecnie najczęściej spotykamy się z lambdą dla wełny mieszczącą się w przedziale 0,032 – 0,038. Jej niewątpliwą zaletą jest to, że jest niepalna i zapewnia bardzo dobre wytłumienie, zwłaszcza w przypadku ścian szkieletowych, trójwarstwowych i ocieplonych metodą suchą.

Zobacz także: Pompa ciepła - koszty, instalacja i zasada działania

Nie tyle rodzaj materiału jest ważny, ile metoda ocieplenia. W kwestii materiałów nie ma zaskoczenia: na polskim rynku liczy się wyłącznie styropian i wełna, przy czym to styropian jest najczęściej stosowanym i najbardziej ekonomicznym izolatorem w budownictwie [1]. Mówiąc zaś o najpopularniejszych metodach ocieplania budynku, wskazuje się tu:

• metodę lekką mokrą (BSO, ETICS),     
• metodę lekką suchą, przy czym dzieli się ona na dwie grupy: systemy elewacji wentylowanych i docieplenie z okładziną typu siding, deski itd.

Omówimy pokrótce każdą z tych metod poniżej.

Metoda lekka mokra, inaczej metoda BSO (od bezspoinowego systemu ocieplania) lub ETICS (od ang. External Thermal Insulation Composite Systems) to najpopularniejszy sposób ocieplania ścian zewnętrznych domu. Wykorzystuje się tu styropian, siatkę zatopioną oraz tynk cienkowarstwowy. Najprościej rzecz ujmując, przykleja się styropian do ścian, następnie zabezpiecza się go siatką z włókna szklanego zatopioną w zaprawie klejąco-szpachlowej, a na koniec wykańcza tynkiem.

Niezwykle ważne w tej metodzie są zaprawy, ponieważ to one zapewniają trwałą przyczepność izolacji do ściany. Siatka zbrojna natomiast odpowiedzialna jest za swego rodzaju ochronę przed naprężeniami termicznymi. Tynk z kolei chroni materiały znajdujące się pod warstwą nawierzchniową, dodatkowo pełni funkcje estetyczne.

Zaletą metody lekkiej mokrej jest to, że nadaje się zarówno do ocieplania nowych ścian, jak i do termoizolacji starych budynków.

Metoda lekka sucha to fachowe określenie na ocieplanie budynków przy pomocy okładzin bez użycia zaprawy i klejów. Wszystkie elementy systemu są mocowane mechanicznie przy pomocy kołków, gwoździ, wkrętów itd.

Okładziny elewacyjne są montowane na lekkim ruszcie (stalowym bądź drewnianym), a materiał izolacyjny (wełnę mineralną lub styropian) umieszcza się pomiędzy listwami rusztu. Najważniejsze jest tutaj, by zadbać o to, aby warstwa izolacyjna szczelnie wypełniała przestrzeń. Ponadto istotne jest, aby pomiędzy termoizolacją a okładziną pojawiła się wiatroizolacja z paroprzepuszczalnej folii. Okładziną elewacyjną mogą być elementy typu siding, panele lub płyty elewacyjne czy powlekane blachy trapezowe.

Prace ociepleniowe metodą lekką suchą można prowadzić przez cały rok, przy dowolnej pogodzie. Jest tak, ponieważ materiały są odporne na mróz, nie ma tu także klejów i zapraw wymagających dodatniej temperatury do utwardzenia. Metoda lekka sucha zapewnia znakomite efekty stylistyczne i estetyczne, ponieważ można skorzystać z gotowych rozwiązań i paneli ze zdobieniami. Daje to większe możliwości aranżacji elewacji. Jeżeli jednak zależy nam na zachowaniu obecnego stylu architektonicznego, zdecydowanie lepiej sprawdzi się metoda lekka mokra.

Ocieplenie domu przynosi szereg korzyści, takich jak zmniejszenie kosztów energii i podniesienie komfortu cieplnego. Dzięki termoizolacji tworzy się wokół domu rodzaj bariery ochronnej, która zapobiega utracie ciepła w zimny dzień, a w ciepły zmniejsza ilość ciepła docierającego do wnętrza. Powszechnie wiadomo, że ocieplanie jest jednym z etapów powstawania nowych budynków, jednak powstaje pytanie, czy opłaca się ocieplać stary dom? Odpowiedź jest prosta: tak, zwłaszcza w przypadku murów, które nie były pokryte izolacją, lub wtedy, kiedy obecna warstwa izolacyjna nie spełnia już swojej funkcji czy współczesnych norm.

Zobacz także: Skąd wziąć pieniądze na remont domu i mieszkania?

Ile zatem kosztuje ocieplenie domu? Koszt zależy od:

• metody ocieplenia budynku;
• powierzchni elewacji;
• rodzaju materiału izolacyjnego;
• parametrów materiału izolacyjnego.

Jeśli wybierzemy styropian, to sam koszt robocizny wyniesie od 52 do 76 zł za m², zatem dla domu o powierzchni 200 m² będzie to koszt rzędu 12 000 – 15 000 zł. Materiał natomiast będzie kosztować od 30 do 35 zł za 1 m², co daje 6000 – 7 000 zł, do czego należy doliczyć jeszcze zaprawę – od 800 do 1 000 zł. Sam materiał więc wyniesie nas 7000 – 8 000 zł [5][6].

Dobra wiadomość jest taka, że nie musimy wykonywać ocieplenia pełnego. W przypadku kiedy stwierdzimy, że koszty ocieplenia przewyższają nasz budżet, możemy zdecydować się na pożyczkę albo też przeprowadzić ocieplanie etapami. Najlepiej tu zacząć od powierzchni, przez które ucieka najwięcej ciepła, a wśród nich znajdują się ściany (do 40%), dach (do 20%) oraz okna (do 15%). Inwestycja ta na pewno się opłaci, ponieważ dobrze i dokładnie wykonana termoizolacja przekłada się na mniejsze koszty utrzymania budynków, i to w perspektywie długofalowej.